klimopzijdebij
Colletes hederae
Uiterlijk
De klimopzijdebij is een middelgrote solitaire bij met een warm, rossig borststuk en opvallende oranje-gele strepen op het achterlijf, waardoor ze kleurrijker is dan veel verwanten. Vrouwtjes zijn iets groter en behaarder, en worden vaak verward met kleine honingbijen.
Bijzonderheden
Deze bij kent slechts één generatie per jaar. Mannetjes verschijnen eind augustus, gevolgd door vrouwtjes in september. Beide blijven actief tot in november. Ze geven de voorkeur aan zandige of lemige bodems, op zonnige taluds, gazons of zelfs kliffen, en vormen vaak enorme nestkolonies met duizenden afzonderlijke nestgangen.
Weetjes
Sterk gespecialiseerd leeft de klimopzijdebij vrijwel uitsluitend van klimop (Hedera helix) voor stuifmeel en nectar, precies afgestemd op de late bloei van klimop in de herfst. Wanneer klimop schaars is, bezoekt ze soms ook andere composieten. In Nederland werd de soort in 1997 voor het eerst waargenomen in Maastricht. Ze wordt bovendien geparasiteerd door de oliekever Stenoria analis, waarvan de larven vrouwelijke feromonen nabootsen om mannetjes te lokken, een opmerkelijk staaltje natuurbedrog.
Locatie van de BeeTotem
Marislaan, hoek Aloëlaan, in de Maredijkbuurt vlak bij station Leiden Centraal. Coördinaten: 52°16’66268 N – 4°48’70494 E.
Beetotem en Beehotel
BeeTotem & BeeHotel voor de klimopzijdebij
De BeeTotem voor de klimopzijdebij is een luxueus restaurant vol powerfood. Het werkt volgens circulaire principes: in de kern van de BeeTotem bereiden wormen voedzame ‘cocktails’ uit keukenresten die door gastgezinnen worden aangeleverd. Via kleine gangen kruipen de wormen naar de bodem en verrijken deze met compost.
Dat kan twee effecten hebben: het stuifmeel en de nectar voor de larven worden voedzamer, waardoor de jonge bijen sterker en veerkrachtiger worden—mogelijk leidt dit tot een gezondere generatie in het volgende jaar. Tegelijkertijd zenden de planten zelf krachtigere signalen uit, waardoor ze bestuivers van grotere afstand aantrekken.
Omdat klimopzijdebijen in de grond nestelen, is er vlakbij een BeeHotel voor bodemnestelende soorten geplaatst. Zo vormen BeeTotem en BeeHotel samen een compleet leefgebied: voedsel en beschutting naast elkaar.
Door grootschalig belangrijke klimopsoorten (Hedera helix arborescens en Hedera colchica) te planten, aangevuld met andere planten die op verschillende momenten bloeien en stuifmeel en nectar leveren voor mannetjes van de klimopzijdebij, ontstaat in de buurt een op maat gemaakt biotoop. Er valt echter nog veel te ontdekken.
PlanTen voor de Klimopzijdebij
Gewone klimop
| Latin | Hedera helix |
| Omgeving | Zon–schaduw |
| Groote | Tot 25 m |
| Bloei | September–november |
| Levensduur | 100+ jaar |
| Aarde | humusrijke, vochtige, doorlatende grond |
Struikklimop
| Latin | Hedera helix arborescens |
| Omgeving | Zon–schaduw |
| Groote | Tot 2 m |
| Bloei | September–november |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Humusrijke, vochtige, doorlatende grond |
Kaukasische klimop
| Latijn | Hedera colchica |
| Omgeving | Zon–schaduw |
| Groote | Tot 4 m |
| Bloei | Juli–oktober |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | pH neutraal tot basisch, voedzaam, goed gedraineerd |
Gele ogentroost
| Latijn | Odontites luteus |
| Omgeving | Zonnig, graslanden |
| Groote | 20–50 cm |
| Bloei | Juli–oktober |
| Levensduur | Eenjarig |
| Aarde | Droog, kalkrijk, voedselarm |
Struikheide
| Latijn | Calluna vulgaris |
| Omgeving | Zonnig |
| Groote | 20–50 cm |
| Bloei | Juli–september |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Zuur, arm, zandig |
Boshavikskruid
| Latijn | Hieracium sabaudum |
| Omgeving | Zonnig tot halfschaduw |
| Groote | 30–100 cm |
| Bloei | Augustus – oktober |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | matig drogen tot vochtig, matig voedselrijk |
Canadese guldenroede
| Latijn | Solidago canadensis |
| Omgeving | Zonnig |
| Groote | 1–2 m |
| Bloei | Augustus–oktober |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Voedselrijk, vochtig tot droog |
Herfsttijloos
| Latijn | Colchicum autumnale |
| Omgeving | Zonnig tot halfschaduw |
| Groote | 10–30 cm |
| Bloei | September–oktober |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Vochtig, kalkrijk, graslanden |
Fluweelboom – sumac
| Latijn | Rhus chinensis |
| Omgeving | Zon |
| Groote | Shrub/tree, 5–10 m |
| Bloei | Juli–augustus |
| Levensduur | Meerjarig, struik/boom |
| Aarde | Goed gedraineerd, matig voedselrijk |
Vertakte leeuwentand
| Latijn | Scorzoneroides autumnalis |
| Omgeving | Zonnig tot halfschaduw |
| Groote | 10–50 cm |
| Bloei | Mei–oktober |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Matig droog tot vochtig, voedselarm |
Biggenkruid
| Latijn | Hypochaeris radicata |
| Omgeving | Zon |
| Groote | 10–60 cm |
| Bloei | Juni–oktober |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Droog tot vochtig, matig voedselrijk |
Blauwe zeedistel
| Latijn | Eryngium maritimum |
| Omgeving | Zonnig, kustduinen |
| Groote | 20–60 cm |
| Bloei | Juni–augustus |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Zandig, kalkrijk, goed drainerend |
Wilde marjolein
| Latijn | Origanum vulgare |
| Omgeving | Zonnig, randen |
| Groote | 30–80 cm |
| Bloei | Juli–september |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Droog, kalkrijk, voedselarm tot matig |
Grote zandkool
| Latijn | Diplotaxis tenuifolia |
| Omgeving | Zonnig |
| Groote | 30–80 cm |
| Bloei | Mei–oktober |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Droog, stenig, kalkrijk |
Veldkruisdistel
| Latijn | Eryngium campestre |
| Omgeving | Zonnig, graslanden |
| Groote | 30–80 cm |
| Bloei | Juni–september |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Droog, kalkrijk, zandig |
Nieuw-Engelse aster
| Latijn | Symphyotrichum novae-angliae |
| Omgeving | Zon |
| Groote | 100–150 cm |
| Bloei | Augustus–oktober |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Voedselrijk, vochtig |
Witte honingklaver
| Latijn | Melilotus albus |
| Omgeving | Zonnig |
| Groote | 50–150 cm |
| Bloei | Juni–september |
| Levensduur | Tweejarig/Duurzaam |
| Aarde | Eerder droog, stikstofrijk |
Witte klaver
| Latijn | Trifolium repens |
| Omgeving | Zon–halfschaduw |
| Groote | 5–20 cm |
| Bloei | Mei–oktober |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Vochtig, voedselrijk, gazons |
Knoopkruid
| Latijn | Centaurea jacea |
| Omgeving | Zon–halfschaduw |
| Groote | 30–80 cm |
| Bloei | Juni–september |
| Levensduur | Meerjarig |
| Aarde | Vochtig, matig voedselrijk |
KARMAGOTCHI
De uitgangspunten van de Karmagotchi zijn afgeleid van de Tamagotchi, een hulpmiddel waarmee hosts gezamenlijk de actuele conditie van planten en wormen in de BeeTotem makkelijk kunnen bijhouden. Een doorlopend script dat is gekoppeld aan het lokale weerstation haalt gegevens over temperatuur en neerslag op en regelt het tempo van 100 tot 0%.
Hosts hebben toegang tot deze interface en nadat ze water of keukenafval hebben toegevoegd, kunnen ze alle andere hosts op de hoogte brengen door simpelweg op het water- of voer-icoon te klikken.
Informatie
Over de KlimopzijdebijTotem
QR-code
Deze QR-code staat afgedrukt op de informatieplaat als stoeptegel voor de KlimopzijdebijTotem en op het informatiebord bij het bijbehorende BeeHotel. Mensen die deze code met hun telefoon scannen, worden naar deze webpagina geleid voor meer informatie. Tegelijkertijd worden mensen aangemoedigd om bijen te spotten, ze te fotograferen en deze foto’s naar deze pagina te uploaden. Iedereen die hieraan meedoet, ondersteunt een direct evaluatieproces.
Zorg voor voedsel/planten
We weten inmiddels dat we bestuivers moeten voeden met niet-toxische en biologische planten. Als gevolg daarvan is er een toenemend aantal plantenkwekerijen die biologisch telen. Wij delen de visie van telers die werken met lokale en inheemse genotypen om de biodiversiteit in hun ecozone te ondersteunen en bij te dragen aan mondiale inspanningen op het gebied van natuurbehoud.
Houd er rekening mee dat de beschikbaarheid van planten afhankelijk is van het seizoen en de leverancier. De beste kans op succes is om vóór of aan het begin van elk individueel bloeiseizoen (zie hierboven) te kopen. Het planten van zaden is ook een optie. Er zijn verschillende plaatsen waar Bio-planten en -zaden kunnen worden besteld, die vervolgens per post worden bezorgd. Hieronder staan enkele leveranciers vermeld.
Adopteer een RefuBee
Adopteer een wilde bij en verwen haar met haar favoriete bloemen. Met elke BeeTotem ontstaat een gemeenschap van mensen die samen voor een specifieke bijensoort voor de deur zorgen. Omdat er te veel verschillende soorten wilde bijen zijn (bijvoorbeeld 104 in Amsterdam), is het onhaalbaar om ze allemaal tegelijk en overal te helpen. In 2020 zijn we met de eerste BeeTotem begonnen om een ‘diversiteits- en distributieprogramma’ als concept op te zetten. We hebben Amsterdam verdeeld in 104 verschillende zones, net zoveel als er wilde bijen zijn. Door daar de postcode in te voeren, kan men gemakkelijk opzoeken welke RefuBee-soorten in verschillende wijken kunnen worden geadopteerd en welke bloemen daarbij passen.
Address:
Amsterdam
Email us :
info@blindpainters.org
Call ons:
+31 6 553 563 43
Bee social
Information
Privacy