In zijn rol als wetenschappelijk directeur van de Botanische Tuin van de TU Delft hield Bob Ursem een overtuigende speech bij de inhuldiging van de BeeTotem aan de Palmgracht in hartje Amsterdam. Zijn boodschap was beknopt en indrukwekkend, dus hier is een fragment eruit: ‘Dames en heren, in wat voor wereld komen we terecht als bijen en hommels niet meer kunnen vliegen? Een beangstigend vooruitzicht wanneer de biodiversiteit zo dramatisch afneemt dat er letterlijk een leegte om ons heen ontstaat. 

Ik was in China, in Wuhan, waar je kon ervaren dat er geen vogels, geen insecten, geen sprinkhanen in de lucht te zien waren, het hele landschap was verworden tot een volledig diervrije, biodiversiteitsvrije woestijn. Een spook, denk ik… Gelukkig is dit vandaag de dag nog ondenkbaar in Nederland, maar we gaan er snel naartoe, misschien onbedoeld.

Je kunt er echt iets aan doen. En daarmee richt ik me nu tot iedereen persoonlijk. 

Het prachtige project van BeeTotems verzacht dit probleem zelfs. 

Met Beetotems for RefuBees zie je al snel mooie voorbeelden van een bijenvoertotem en een bijenhotel. Planten worden geplant in een kustplant, die allemaal veel nectar en stuifmeel leveren voor wilde bijen en hommels. 

Dit zijn speciaal geselecteerde planten die ook nog eens grote hoeveelheden nectar en stuifmeel leveren die precies goed zijn voor alle specifieke groepen bijen en hommels. Veel wilde bijen en hommels zijn gespecialiseerd in bepaalde soorten en zijn daarom gebonden aan bepaalde geschikte bloemsoorten. In de diverse BeeTotems zijn daarom ook zeer verschillende soorten bloeiende planten te zien, zodat een breed scala aan biedt genoeg en de juiste hoeveelheid voedsel voor iedereen.

Zou je denken. Ik heb ook een tuin of een balkon vol bloeiende planten. Dus waarom heb ik überhaupt een BeeTotem nodig? 

De sierplanten in je tuin of balkon komen meestal uit het tuincentrum en worden geselecteerd en gekweekt op hun kleurrijke, grote bloemen, maar leveren weinig tot geen nectar en zijn dus geen voedselplanten voor bijen en hommels. 

Er zijn maar weinig plantenveredelaars in Nederland die gespecialiseerd zijn in nectar- en stuifmeelproducerende planten voor vliegende insecten. Als onderdeel van dit project wordt dit aspect meegenomen in de totems door samen te werken met kwekerijen zoals Kruydthoeck en de Hessenhof.

Wanneer we overal in de stad BeeTotems gaan opzetten, helpen we de biodiversiteit van bijen en hommels te verbeteren. Ze kunnen de voedselketen verder uitbreiden. Er zullen dan meer insectenetende vogels en vleermuizen zijn, en er zal minder overlast zijn van insecten die zich voeden met bloed, zoals muggen. Kortom, een veel betere omgeving voor de dieren en je welzijn in je directe omgeving.’ 

Foto: Rodolfo Vejar